Gezi'de 5 GAP Parası Havaya Uçtu!

Dünya Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Vakfı Başkanı ve Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ünsal Ban, kalem kalem Gezi Parkı odaklı olaylar ve sonrasındaki gelişmelerin Türkiye'ye maliyetini hesapladı.

Ban, "Okul, hastane, fabrika yapabilecekken ifade özgürlüğünü yakarak, yıkarak savunanların ülkemize verdiği zarar maalesef 210 milyar lirayı aşmış bulunuyor" dedi.

Gezi Parkı odaklı olaylar ve sonrasında yaşanan gelişmelerin ülkeye getirdiği parasal maliyete ilişkin çalışma yapan Ban, yaptığı açıklamada, 1 yıl önce Gezi Parkı'ndaki ağaçlar bahane edilerek siyasi ve ekonomik istikrara karşı operasyon başlatıldığını söyledi.

Olayların hemen ardından yapılan hesaplamalara göre, bu gelişmelerin ülkeye maliyetinin 170 milyar lira civarında olduğunu anımsatan Ban, geçen 1 yıl içinde bu maliyetin daha da arttığını ifade etti. Artan borçlanma maliyetlerinden piyasa değeri düşen Türk şirketlerine, olaylarda güvenliği sağlamak adına kullanılan kaynaklardan ülkeye gelmekten vazgeçen kalıcı yatırımlara kadar bir çok konuda ülkenin zarar ettiğini dile getiren Ban, şunları kaydetti:

"Geride bırakılan 1 yılın ardından bugünlerde, çeşitli kişi ve kuruluşların güdümünde olan bu uç grupların Gezi Parkı olaylarının yıl dönümü bahanesi ile tekrar sahneye çıktığını ve ortalığı karıştırmaya çalıştığını görüyoruz. Ancak şunu net olarak söyleyebilirim ki milletimizin büyük bir kısmı ülkemizin üzerinde oynanan oyunları gördü ve 30 Mart seçimlerinde son sözü söyledi. Aynı oyunu bu yıl da sergilemek isteyenler, milletin feraseti sayesinde geçen yıl olduğu gibi bu yıl da istediğini elde edemedi."

- "Ortalığı yakıp yıkarken 'her şey para değildir' söyleminin önemi kalmıyor" -

Söz konusu olaylar başladığından bu yana uç grupların "Her şey para değildir, insan daha önemlidir" söylemi geliştirdiğini anımsatan Ban, bu söyleme kendilerinin de karşı olmadığını ifade etti.

Elbette insanın, paradan daha önemli olduğunu vurgulayan Ban, "Ancak siz ortalığı yakıp yıkarken daha tüyü bitmemiş yetimin hakkını yiyor, yaşam mücadelesi veren insanlarımızın ekmek teknesini tahrip ediyorsanız, her fırsatta dile getirdiğiniz 'her şey para değildir insan daha önemlidir' söyleminin çok da bir önemi kalmıyor" dedi.

- 44,8 milyar liralık ek faiz ödemesi -

Ünsal Ban, sonuç olarak bu maliyetin, bu ülkenin her vatandaşının cebinden çıktığını belirterek, şu bilgileri verdi:

"Okul, hastane, fabrika yapabilecekken ifade özgürlüğünü yakarak, yıkarak savunanların ülkemize verdiği zarar maalesef 210 milyar lirayı aşmış bulunuyor. Geçen yılın Haziran ayından bu yana geçen sürede Hazinenin toplamda 148,4 milyar lira borçlandığını görüyoruz. Gezi Parkı odaklı olaylar öncesinde yüzde 4,5 seviyelerinden borçlanabilecek Hazinenin ortalama yüzde 9-10 gibi rakamlarda borçlanabildiği görülüyor. Bu da ortaya 44,8 milyar liralık ek faiz ödemesi çıktığı anlamına geliyor. Ayrıca, geride bırakılan süreç içerisinde para girişinde artış yaşanmış olsa da BİST 100 açısından henüz Mayıs 2013'teki seviyelere gelinemedi. Bu kapsamda, borsaya kote olan şirketlerimizin değer kaybı da 97 milyar lira olarak karşımıza çıkıyor."

- "Dolaylı maliyetler de ülkemizin ve milletimizin kaybıdır" -

Öte yandan, Gezi Parkı operasyonu başlamadan önce 1,8 düzeyinde olan dolar kurunun, günümüzde 2,09-2,10 seviyelerine ulaştığına dikkati çeken Ban, dolar fiyatlarındaki gelişmelerin, kısa vadeli borç stokuna ve reel sektörün döviz yükümlülüklerine olan etkiler bakımından da hesap edilmesi gerektiğini bildirdi.

Ban, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Mart 2014 dönemi kısa vadeli borç stokumuzu Gezi Parkı olayları öncesindeki kur düzeyinden dikkate aldığımızda, borç stokunun Türk parası karşılığının 226,8 milyar lira olduğu karşımıza çıkıyor. Bu rakam kurda yaşanan artış sonrasında 264,6 milyar liraya çıkmıştır. Yani kısa vadeli borç stoku açısından 37,8 milyar liralık zararımız bulunmaktadır. Aynı şekilde, reel sektörün 170 milyar doları bulan yabancı para pozisyon açığından da 30,6 milyar liralık bir kayıp söz konusudur. Sonuç olarak Türkiye, Gezi olayları ve sonrasında yaşanan gelişmeler nedeniyle Hazine faiz ödemelerinden 44,8 milyar lira, şirketlerimizin kaybettiği piyasa değerinden 97 milyar lira ve kamunun kısa vadeli borç stoku ile reel sektörün döviz yükümlülüklerinde ortaya çıkan kur farklarından 68,4 milyar lira zarar etti. Burada dikkat edilmesi gereken unsur, bahsi geçen tutarın doğrudan maliyet niteliği taşımasıdır. Öyle ki dolaylı maliyetler olarak tanımladığımız 210 milyar liranın yatırımlara dönüşmüş olması halinde ortaya çıkacak katma değer de ülkemizin ve milletimizin kaybıdır."

- "Gezi'nin maliyetiyle 4-5 GAP yapılabilirdi" -

Söz konusu maliyetin ülkeye zararının daha iyi anlaşılması için bazı önemli projelerle kıyaslamasını da yapan Ban, "Gezi Parkı ve 17 Aralık müdahaleleri sonrasında ortaya çıkan 210 milyar liralık maliyet ile 4-5 Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), 50-55 Bakü-Ceyhan boru hattı, 25 Atatürk Barajı, 38-40 Boğaz Köprüsü, 15 bin 24 derslikli okul, 850-900 adet de 400 yataklı tam teşekküllü eğitim ve araştırma hastanesi yapılabilirdi" dedi.